Πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ για Νέο Σύμφωνο Συμβίωσης (Σημείωμα Τεκμηρίωσης)

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ
Πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ για Νέο Σύμφωνο Συμβίωσης
Νοέμβριος 2013

1) Τα γεγονότα
Στις 22/11/2013 ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε πρόταση νόμου για τη θέσπιση ενός Νέου Συμφώνου Συμβίωσης, που προβλέπει αυξημένα δικαιώματα για όσους το συνάπτουν (φορολογικά, ασφαλιστικά, κληρονομικά κ.λπ.) και αφορά τόσο ετερόφυλα όσο και ομόφυλα ζευγάρια.
Η κίνηση αυτή έρχεται ως απάντηση στην πρόσφατη καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (επειδή το υπάρχον σύμφωνο συμβίωσης αποκλείει τα ομόφυλα ζευγάρια)
Θυμίζουμε ότι το 2008 η Ελλάδα είχε θεσπίσει σύμφωνο συμβίωσης που δεν περιλάμβανε ζευγάρια του ίδιου φύλου, και το οποίο προέβλεπε πολύ περιορισμένα δικαιώματα (π.χ. για τα ετερόφυλα ζευγάρια που έχουν κάνει χρήση του συμφώνου μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει δυνατότητα ασφάλισης του ενός συζύγου από τον/την άλλον/η ακόμη και για κάλυψη γέννας, κοινής φορολογικής δήλωσης κ.ά.).
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταψηφίσει εκείνον τον νόμο και μάλιστα είχε καταθέσει συγκεκριμένη τροπολογία για να συμπεριληφθούν τα ομόφυλα ζευγάρια στο σχέδιο νόμου.
Παράλληλα, υποστηρίζει την αναγνώριση του δικαιώματος των ομόφυλων ζευγαριών στον πολιτικό γάμο. Στο πλαίσιο αυτής της θέσης του μάλιστα τα ΜΜΕ της αριστεράς «Στο Κόκκινο 105.5» και «Εποχή» είχαν παίξει κεντρικό ρόλο στη διοργάνωση, το 2008, των πρώτων πολιτικών γάμων ομοφύλων, στην Τήλο, από τον δήμαρχο Τ. Αλφιέρη, με τη συμμετοχή ως μάρτυρα, μεταξύ άλλων, του συνδιευθυντή της κοινοβουλευτικής ομάδας.
Τέλος ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται και αγωνίζεται για την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου των διαφυλικών ατόμων και των δικαιωμάτων που τη συνοδεύουν.


2) Δικαιώματα των λεσβιών, των ομοφυλόφιλων ανδρών, των αμφιφυλόφιλων και των διαφυλικών (ΛΟΑΔ)
Τα δικαιώματα των λεσβιών, των ομοφυλόφιλων ανδρών, των αμφιφυλόφιλων και των διαφυλικών (ΛΟΑΔ) ανήκουν στην ατζέντα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς ο σεξουαλικός προσανατολισμός κάθε προσώπου αποτελεί στοιχείο της ανθρώπινης ταυτότητάς του και σχετίζεται με την εγγενή αξιοπρέπεια και αξία που έχει κάθε άνθρωπος.
Εξάλλου, στη σημερινή βαθιά, παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, που το ίδιο το σύστημα γεννά, και με το ρεύμα του φασισμού να βρίσκεται σε ραγδαία άνοδο, η προάσπιση των δικαιωμάτων ενάντια στις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου αποτελεί ζήτημα κομβικό για τη δημοκρατία αλλά και, κυρίως, για την κοινωνία. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ώστε ότι στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης εκτός από εβραίοι εξοντώθηκαν και χιλιάδες ομοφυλόφιλοι.

3) Γιατί χρειάζεται ένα σύμφωνο συμβίωσης για ζευγάρια του ίδιου φύλου (ομόφυλα ζευγάρια);
Στην Ελλάδα, παρότι η ομοφυλοφιλία εδώ και πολλά χρόνια δεν αποτελεί ποινικό αδίκημα, εξακολουθούν αν υπάρχουν ποικίλες κοινωνικές, οικονομικές και θεσμικές διακρίσεις απέναντι στους ομοφυλόφιλους, τις λεσβίες και τα διαφυλικά άτομα. Αυτές με τη σειρά τους τροφοδοτούν συχνά το ρατσισμό και τη βία εναντίον τους. Δύο σημαντικά προβλήματα είναι τα εξής:
Α) Η ελληνική πολιτεία επισήμως δεν προβλέπει τίποτα για τα ομόφυλα ζευγάρια. Παρόλα αυτά στην ελληνική κοινωνία ζουν χιλιάδες τέτοια ζευγάρια, τα οποία αν και έχουν επιλέξει να ενώσουν τη ζωή τους στο πλαίσιο μια σταθερής οικογενειακής σχέσης, αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσχέρειες. Για παράδειγμα αδυναμία ασφαλιστικής κάλυψης, λήψης αποφάσεων σε περίπτωση που ένας από τους δύο πάθει κάποιο ατύχημα, κληρονόμηση περιουσίας που αποκτήθηκε από κοινού, συνταξιοδότηση, κοινή φορολογική δήλωση κ.λπ.
Β) Παράλληλα, αυτό καλλιεργεί στην κοινωνία την αίσθηση ότι οι ομοφυλοφιλοφιλικές σχέσεις αποτελούν «ανωμαλία», «μίασμα», «αμαρτία», «ασθένεια», «βίτσιο» ή ότι είναι πάντα «περιστασιακές», «αφορούν μόνο το σεξ», «δεν περιλαμβάνουν συντροφικότητα», «είναι ανήθικες»
Η αναγνώριση από την πολιτεία των ομόφυλων ζευγαριών (είτε με σύμφωνο συμβίωσης είτε με γάμο) έχει αποτελέσει σε όλο τον κόσμο τρόπο επίλυσης των δύο παραπάνω ζητημάτων. Στην ίδια κατεύθυνση είναι αναγκαίο να κινηθεί και η Ελλάδα.

4) Μήπως όντως οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις είναι «αφύσικες» και «άρρωστες»;
Παρότι η έρευνα για την ανθρώπινη σεξουαλικότητα έχει ακόμη πολλά ανοιχτά ερωτήματα, τις τελευταίες δεκαετίες έχει κάνει πολλά βήματα. Για παράδειγμα, έχει εξακριβωθεί πλέον ότι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί ψυχική ασθένεια ή «διαστροφή», όπως θεωρούσαν παλαιότερα, ούτε αμιγώς ψυχολογικό φαινόμενο που σχετίζεται με τον τρόπο ανατροφής (σχέσεις με πατέρα και μητέρα) ή με πιθανή σεξουαλική κακοποίηση κλπ. Πολλές ερευνητικές ομάδες μάλιστα αναζητούν και βιολογικούς ή γενετικούς παράγοντες που συμβάλουν στον καθορισμό της σεξουαλικότητας. Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει αφαιρέσει την ομοφυλοφιλία από τον κατάλογο των ασθενειών από το 1993 και ότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα θεωρεί ότι ο ομοφυλοφιλικός σεξουαλικός προσανατολισμός αποτελεί μια ανθρώπινη κατάσταση που δεν εμποδίζει την ανάπτυξη ώριμων προσωπικών σχέσεων (ερωτικών, οικογενειακών, φιλικών, κοινωνικών).
Παράλληλα, γνωρίζουμε ότι η ανθρώπινη σεξουαλικότητα έχει περισσότερο χαρακτηριστικά φάσματος. Δεν υπάρχουν δηλαδή μόνο 100% ομοφυλόφιλοι και 100% ετεροφυλόφιλοι, αλλά πολλοί άνθρωποι σε ενδιάμεσες καταστάσεις, που άλλοτε εκφράζουν (και) σεξουαλική επιθυμία για άτομα του ίδιου φύλου και άλλοτε όχι.

5) Μήπως όμως το ζήτημα είναι περιθωριακό και αφορά ελάχιστους ανθρώπους;
Δυστυχώς με το να αντιμετωπίζει η ελληνική πολιτεία τους ομοφυλόφιλους ως ανύπαρκτους δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου στατιστικά δεδομένα για τον αριθμό των ατόμων που πλήττονται από τις διακρίσεις. Γνωρίζουμε όμως ότι ένα ποσοστό της τάξης του 7-12% των ανθρώπων έχει ομοφυλοφιλικό σεξουαλικό προσανατολισμό (δηλαδή εκατοντάδες χιλιάδες στην Ελλάδα) κάτι που μόνο περιθωριακό δεν είναι.
Παράλληλα, οι συνέπειες των διακρίσεων, ιδίως στις νέες ηλικίες, μπορεί να είναι δραματικές. Υπάρχει μεγάλος αριθμός εφήβων που κάθε χρόνο φτάνουν σε υπηρεσίες στήριξης διωγμένοι ή κακοποιημένοι από το σπίτι τους ή τον κύκλο τους επειδή είναι ομοφυλόφιλοι (και πολλοί περισσότεροι που δεν απευθύνονται ποτέ σε τέτοιες υποστηρικτικές υπηρεσίες). Είναι χαρακτηριστικό επίσης το πρόσφατο παράδειγμα της Άννας, μιας νεαρής διαφυλικής κοπέλας, την οποία απείλησαν να διώξουν από το σχολείο της και προσπάθησαν να την κάψουν ζωντανή επειδή διεκδίκησε το δικαίωμά της στην ταυτότητα φύλου της (ευτυχώς εκ των υστέρων το συμβούλιο των καθηγητών αποφάσισε να την υπερασπιστεί).
Επιβάλλεται να αλλάξουμε την κατάσταση!

6) Τι προβλέπεται σε άλλες χώρες για το σύμφωνο συμβίωσης και τον πολιτικό γάμο;
Οι πολιτικοί γάμοι ομοφύλων αναγνωρίζονται σήμερα σε 7 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Βέλγιο, Γαλλία, Δανία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία), στη Νορβηγία, τη Ν. Αφρική, τη Ν. Ζηλανδία, τον Καναδά, σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ, στην Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Ουρουγουάη.
Σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου προβλέπεται σε πολλές χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων 15 ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Γερμανία, Ελβετία, Μ. Βρετανία).

7) Είναι ώριμη η κοινωνία για αποδοχή συμφώνου συμβίωσης για άτομα του ίδιου φύλου;
Η ελληνική κοινωνία αποδέχεται σε μεγαλύτερο (αλλά φυσικά όχι ικανοποιητικό) βαθμό απ’ ό,τι στο παρελθόν το γεγονός ότι στο κόλπους της υπάρχουν ομοφυλόφιλοι, λεσβίες, αμφιφυλόφιλοι και διαφυλικοί. Το διεθνές περιβάλλον (με την αναγνώριση σε πολλές χώρες του κόσμου δικαιωμάτων για τα ομόφυλα ζευγάρια) έχει επίσης αυξήσει την ωριμότητα της ελληνικής κοινωνίας για το ζήτημα αυτό. Εκτιμούμε λοιπόν ότι η κοινωνία είναι ώριμη σε σημαντικό βαθμό για τη θεσμοθέτηση συμφώνου συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια.
Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι οι κοινωνίες δεν ωριμάζουν «μόνες τους» αλλά μέσα από πολιτικές πρωτοβουλίες και κοινωνικές διεργασίες. Το σύμφωνο συμβίωσης μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο.
Κατά τη γνώμη μας, το μεγάλο ζήτημα δεν είναι αν είναι ώριμη η ελληνική κοινωνία, αλλά αν είναι ώριμη η ελληνική πολιτεία να αναγνωρίζει ότι όλοι οι πολίτες πρέπει να είναι ίσοι απέναντι στο νόμο.

Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καλύπτεται από την τροπολογία που κατέθεσε το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ;
Δυστυχώς οι νομοθετικές προτάσεις του ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ κινούνται στη λογική του «πολύ λίγο, πολύ αργά». Προτείνουν τη διατήρηση του υπάρχοντος, προβληματικού συμφώνου συμβίωσης (που προβλέπει ελάχιστα ασφαλιστικά, κληρονομικά, φορολογικά κ.λπ. δικαιώματα), εντάσσοντας απλώς σε αυτό τα ομόφυλα ζευγάρια. Το σύμφωνο αυτό όμως έχει αποτύχει ακόμη και για τα ετερόφυλα ζευγάρια.
Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι εκτός από δίκαιο, σήμερα είναι και κοινοβουλευτικά εφικτό να γίνουν ουσιαστικά βήματα μπροστά. Τους καλούμε όλους να αναλάβουμε από κοινού μια υψηλότερη πρόκληση για όλους μας, ψηφίζοντας ένα Νέο Σύμφωνο Συμβίωσης, για ετερόφυλα και ομόφυλα ζευγάρια, με πλήρη δικαιώματα (κοινωνικά, θεσμικά, ασφαλιστικά, κληρονομικά κ.λπ.) για όσους το συνάπτουν.

9) Γιατί προωθείτε μόνο το σύμφωνο συμβίωσης και όχι και τον γάμο ομοφύλων;
Ο ΣΥΡΙΖΑ στο πρόσφατο συνέδριό του επαναβεβαίωσε τη θέση του υπέρ της καθιέρωσης του πολιτικού γάμου ομοφύλων. Σήμερα όμως δεν φαίνεται να υπάρχουν οι απαιτούμενοι συσχετισμοί στη Βουλή για κάτι τέτοιο, καθώς τα κυβερνητικά κόμματα δεν το επιθυμούν.
Καθώς η ελληνική πραγματικότητα υστερεί σημαντικά έναντι άλλων ευρωπαϊκών χωρών προτείνουμε σήμερα την καθιέρωση του συμφώνου συμβίωσης και για ομόφυλα ζευγάρια επειδή πιστεύουμε ότι έχει καταστεί κοινή αντίληψη μεταξύ των περισσότερων πολιτικών κομμάτων ότι πρέπει να καθιερωθεί ένα τέτοιο σύμφωνο. Και πιέζουμε ώστε αυτό να συνοδευτεί από πλήρη δικαιώματα για να μην αποτελέσει κενό γράμμα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επιθυμεί να καταγράψει απλώς την άποψή του για καθιέρωση του γάμου ομοφύλων μέσω μίας σχετικής πρότασης νόμου που δεν θα έχει τύχει στη σημερινή Βουλή και να την αξιοποιήσει για επικοινωνιακούς λόγους. Δεν θεωρούμε ότι θα βοηθήσει τον τελικό στόχο η καταγραφή μιας τέτοιας πρότασης στη συνείδηση της κοινωνίας ως μειοψηφικής. Είμαστε έτοιμοι να υλοποιήσουμε τη θέση μας για το γάμο ομοφύλων μόλις το επιτρέψουν -πιστεύουμε σύντομα- οι πολιτικοί συσχετισμοί, τους οποίους αγωνιζόμαστε να αλλάξουμε.
Άλλωστε δεν είναι καν εξασφαλισμένο ότι θα υπερψηφιστεί ακόμη και η πρόταση για το σύμφωνο συμβίωσης, καθώς απαιτείται να υιοθετήσει το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ πιο προοδευτική θέση, και να στηρίξουν την πρόταση και ορισμένοι ακόμη βουλευτές από άλλα κόμματα.
10) Η ελληνική κοινωνία μαστίζεται από σοβαρά προβλήματα. Γιατί ασχολείστε με το σύμφωνο συμβίωσης; Γιατί να δημιουργήσουμε νέες εστίες κοινωνικής έντασης και διαφωνιών;
Ο ΣΥΡΙΖΑ αναπτύσσει ποικίλη κοινοβουλευτική, κινηματική και κοινωνική δράση προκειμένου να δημιουργηθούν οι κατάλληλες κοινωνικές και πολιτικές προυποθέσεις για τη ριζοσπαστική ανατροπή σε σειρά πολιτικών και κοινωνικών πεδίων. Ένα από τα πεδία αυτά είναι και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ομοφυλόφιλοι, λεσβίες, αμφιφυλόφιλοι και διαφυλικοί. Άλλωστε, η αντιμετώπιση των διακρίσεων και του ρατσισμού είναι ζωτικό καθήκον κάθε δημοκράτη, προοδευτικό, αριστερού και κομμουνιστή που επιθυμεί να αγνωνίζεται για την αξιοπρέπεια και την αξία κάθε ανθρώπου.
Όλοι, ετεροφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι, βιώνουμε σήμερα σημαντικά προβλήματα σε πολλά και διαφορετικά πεδία (εργασία, υγεία, παιδεία, ελευθερίες κ.λπ.). Οι επιμέρους αγώνες για την επίλυση κάποιων από αυτά όχι μόνο δεν αποδυναμώνουν τη συνολική προσπάθεια για την αλλαγή της πορείας της χώρας και την κυβέρνηση της αριστεράς, αλλά αντίθετα την ενισχύουν, ιδίως αν πετυχαίνουν νίκες που θα εμπνεύσουν και άλλους ανθρώπους να συνταχθούν με την προσπάθεια να πάρουμε πίσω και να διευρύνουμε τα δικαιώματα που μας στερεί η τρόικα.
Τέλος, μέσα από την κίνηση αυτή δείχνουμε μια πρώτη εικόνα του κόσμου που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Έναν κόσμο που θα χαρακτηρίζεται από ισότητα, ισονομία, δικαιοσύνη και αλληλεγγύη.

11) Η εκκλησία κρατάει σκληρή στάση απέναντι στο σύμφωνο συμβίωσης αλλά και στον πολιτικό γάμο ομοφύλων. Τι απαντάει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει την ανάγκη χωρισμού εκκλησίας και κράτους και καθαρών σχέσεων μεταξύ τους. Το σύμφωνο συμβίωσης αλλά και ο πολιτικός γάμος δεν είναι ζητήματα που αφορούν την εκκλησία: πραγματοποιούνται ενώπιον κρατικών αρχών και αφορούν τις σχέσεις των πολιτών με το κράτος. Δεν δεσμεύουν την εκκλησία σε τίποτα, ούτε την υποχρεώνουν να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας της ή να αποδεχθεί πρακτικές με τις οποίες διαφωνεί.
Παρ’ όλα αυτά πολλές φορές η εκκλησία έχει επιδιώξει να υπερβεί το ρόλο της. Στο παρόν ζήτημα δεν επιθυμεί απλώς να πείσει τους πιστούς της ότι η ομοφυλοφιλία είναι «αμαρτία» και «κίνδυνος», αλλά επιθυμεί να επιβάλει αυτή της την αντίληψη στο κράτος, καθώς και σε όλη την κοινωνία.
Σε μια εποχή που ακόμη και η υπερσυντηρητική καθολική εκκλησία δηλώνει διά του Πάπα «εάν ένας ομοφυλόφιλος έχει καλή θέληση και αναζητά τον Θεό, ποιος είμαι εγώ που θα τον κρίνω» είναι αδιανόητο κάποιοι μητροπολίτες να κηρύττουν το μίσος και το ρατσισμό, αντί για την αγάπη προς τον συνάνθρωπο. Εάν υπάρχει ένα πρόβλημα λοιπόν που η εκκλησία θα πρέπει να αντιμετωπίσει είναι αυτό ακριβώς: το μίσος και ρατσισμός που έχουν εμφιλοχωρήσει στις τάξεις της, και όχι η ελευθερία και η ισονομία με την οποία η πολιτεία θέλει να αντιμετωπίζει όλους στους πολίτες.

12) Μήπως κινδυνεύει ο θεσμός της οικογένειας;
Το σύμφωνο συμβίωσης και ο πολιτικός γάμος ομοφύλων όχι μόνο δεν απειλούν, αλλά αντίθετα διευρύνουν το θεσμό της οικογένειας, όπως έγινε στο παρελθόν με άλλες μορφές οικογένειας (π.χ. μονογονεϊκές οικογένειες). Το σύμφωνο συμβίωσης και ο γάμος αναγνωρίζουν το γεγονός ότι χιλιάδες άνθρωποι ζουν οικογενειακή ζωή, και την κατοχυρώνουν θεσμικά. Αυτή η αναγνώριση είναι ακόμη πιο σημαντική σήμερα, εν μέσω της κρίσης, καθώς η οικογένειας έχει αναδειχθεί σε σημαντικό χώρο στήριξης των ανθρώπων την ώρα που η κοινωνική πρόνοια συρρικνώνεται. Παράλληλα, στα μάτια των νέων ιδίως ανθρώπων διαμορφώνεται μια θετική εικόνα της οικογενειακής ζωής ως κάτι που προστατεύεται και προσφέρει ασφάλεια και δικαιώματα, και όχι ως κάτι που αποκλείει και καταπιέζει.
Εκείνοι που επικαλούνται την προστασία της οικογένειας για να επιτεθούν στα ομόφυλα ζευγάρια, είναι απλώς εκείνοι οι συντηρητικοί κύκλοι που επιθυμούν επιστροφή στην οικογένεια του παρελθόντος με τη γυναίκα στην κουζίνα και τον άντρα σε ρόλο δυνάστη. Η διαρκής κινδυνολογία τους απέναντι σε κάθε προοδευτική αλλαγή δεν έχει επαληθευτεί. Αντίθετα η οικογένεια, με τις πολλές μορφές της, ισχυροποιείται, και αυτό θα συμβεί και τώρα.

13) Μήπως ανοίγει ο δρόμος για υιοθεσίες από γκέι ζευγάρια;
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην Ελλάδα (όπως και παντού) το θεσμικό πλαίσιο της υιοθεσίας δεν σχετίζεται με αυτό του γάμου. Με άλλα λόγια ο γάμος δεν επιτρέπει αυτοδικαίως σε ένα ζευγάρι να υιοθετήσει παιδιά (αντίθετα με ό,τι ισχυρίζονται διάφοροι). Οι αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζουν κάθε περίπτωση υιοθεσίας ξεχωριστά και κρίνουν με τα δικά τους κριτήρια (που έχουν να κάνουν με το συμφέρον του παιδιού και όχι των υποψήφιων θετών γονιών) αν θα την εγκρίνουν. Αυτό δεν αλλάζει με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ ούτε με τον πολιτικό γάμο ομοφύλων. Άποψή μας άλλωστε είναι ότι στα ζητήματα της πολιτικής για τις υιοθεσίες τον πρώτο λόγο πρέπει να έχει η επιστημονική κοινότητα (ψυχολόγοι, κοινωνικοί επιστήμονες) με γνώμονα τα συμφέροντα των παιδιών που αναγκάζονται να ζουν σε ιδρύματα.
Παράλληλα πρέπει όμως να καταρριφθούν και διάφοροι μύθοι, όπως ότι παιδιά που μεγαλώνουν με ομοφυλόφιλους γίνονται και οι ίδιοι ομοφυλόφιλοι, εμφανίζουν ψυχικές διαταραχές ή δέχονται κακοποίηση. Οι πρώτες έρευνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας σε άλλες χώρες δείχνουν ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στα παιδιά που μεγαλώνουν σε ετερόφυλες οικογένειες και αυτά που μεγαλώνουν σε ομόφυλες. Το σημαντικό είναι να μεγαλώνουν σε μια οικογένεια που τα αγαπά, σε ένα περιβάλλον ασφαλές και σε μια κοινωνία αποδοχής. Αυτό πρέπει να διασφαλίσουμε για κάθε παιδί, υιοθετημένο ή μη.

14) Καλά όλα αυτά, αλλά εγώ δυσκολεύομαι να μιλήσω για τα ομόφυλα ζευγάρια και να υποστηρίξω το σύμφωνο συμβίωσης και το γάμο. Πώς θα τα υποστηρίξω δημόσια;
Είναι κατανοητό. Όλοι μας έχουμε μεγαλώσει σε μια κοινωνία προκαταλήψεων απέναντι στους ομοφυλόφιλους, όπου παρουσιάζονται ως κάτι κακό, αφύσικο, γελοίο, ντροπιαστικό. Είναι δύσκολο να αφήσουμε αυτές τις αντιλήψεις πίσω μας, οφείλουμε όμως να το προσπαθήσουμε, γνωρίζοντας ότι έτσι οι επόμενες γενιές θα είναι καλύτερες από μας.
Το να μιλάει κανείς δημόσια για θέματα που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το σεξ ή με την ταυτότητα φύλου δεν είναι εύκολο. Είναι σημαντικό όμως να μην αμυνόμαστε απέναντι σε αυτή τη δυσκολία καταφεύγοντας σε σεξιστικές εκφράσεις, εξυπνακισμούς ή επίδειξη ανδρισμού. Είναι καλύτερο να παραδεχόμαστε τη δυσκολία που αισθανόμαστε, να ταυτιζόμαστε με την υπόλοιπη κοινωνία που επίσης νιώθει αμήχανα και να εξηγούμε γιατί παρόλα αυτά είμαστε πεπεισμένοι ότι η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα βήμα στην σωστή κατεύθυνση.
Τέλος, είναι λογικό να προσέχουμε οι διατυπώσεις μας να μην πληγώνουν ή προσβάλλουν άλλους, είτε διαφωνούντες είτε τους ίδιους τους ομοφυλόφιλους. Άλλωστε στόχος μας δεν είναι να περιχαρακωθούμε, αλλά να απενοχοποιήσουμε τη συζήτηση για αυτά τα θέματα και να πείσουμε τους ανθρώπους με τους οποίους μιλάμε.